"Uçak kazalarının ardından en çok konuşulan cihazlardan biri olan “Kara Kutu”, aslında parlak turuncu renkte olan ve uçuş verilerini kaydeden bir kayıt cihazıdır."
1. Ne İş Yapar?
Kara kutu, uçağın uçuşuna dair önemli tüm parametreleri, genellikle iki ana cihazla bir arada kaydeder:
Uçuş Veri Kaydedici (FDR): Uçağın hızı, irtifası, kontrol yüzeyleri pozisyonu gibi yüzlerce teknik parametreyi değişim sıklığıyla kaydeder.
Kokpit Ses Kaydedici (CVR): Pilotların konuşmaları, uyarılar, sistem sesleri gibi kokpit içi sesleri alır.
Bu veriler, kaza sonrası bilimsel ve adli analizlerle “ne oldu?” ve “neden oldu?” sorularını yanıtlayabilmek için kullanılır.
2. Neden Turuncu?
Adı “kara kutu” olsa da, cihazların rengi aslında parlak turuncudur. Bu, kaza sonrası enkaz arasında kolay bulunabilmesi için yapılmıştır.
Cihaz genellikle uçağın kuyruğuna veya gövdenin en dayanıklı kısmına yerleştirilir. Çünkü bu kısım kaza sırasında daha iyi koruma sağlar.
3. Hangi Şartlara Dayanır?
Kara kutular, yüksek ısı, büyük çarpma etkisi (g-kuvvetleri) ve su altı derinliği gibi ekstrem koşullara dayanacak şekilde tasarlanmıştır.
Örneğin, denize düşme durumunda su altı sinyal yayıcılar cihazdan çıkarak enkazın yerini tespit etmeye yardım eder.
4. Nerede Kullanılır ve Kim İnciler?
Ticari uçaklar, helikopterler ve bazı özel hava taşıtlarında bu cihazlar zorunlu donanımdır.
Kaza sonrası cihazlardan elde edilen veriler, ilgili sivil havacılık otoriteleri, teknik araştırma kuruluşları ve kaza soruşturma ekiplerince analiz edilir.
5. Neden Önemlidir?
Uçak kazalarının çoğunda kara kutunun verileri sayesinde kazanın sebebi ortaya çıkarılabiliyor. Bu da gelecekte benzer olayların önlenmesine katkı sağlıyor.
Ayrıca, uçuş güvenliği standartlarının geliştirilmesi için de temel veri kaynağı oluşturuyor.
Kaynak: BBC Türkiye
#samedya #KaraKutu #UçakKazası #FlightRecorder #UçuşVeriKaydedici #HavacılıkGüvenliği #FDR #CVR
